Bu yazımızda sizler için Talim ve Terbiye Kurulu’nun en son yayımladığı 10. sınıf coğrafya konuları derlenmiştir.
10. Sınıf Coğrafya Konuları Nasıl Çalışılmalı?
Ne kadar sözel bir ders olsa da içinde fazlaca sayısal veri bulunduran coğrafya dersi, oldukça fazla konuya sahip. Genel olarak ezbere dayanan bu konularda harita gibi görsel içerikler de oldukça önemli. 10. sınıf coğrafya konularının unutulmaması ve uzun sürede verimli olması için bol bol tekrar yapılması gerekir.
İşte son yayınlanan müfredata göre 10. sınıf coğrafya konuları:
10. Sınıf Coğrafya Konuları 1. Dönem
1. Ünite: Doğal Sistemler
- Dünya’nın Tektonik Oluşumu ve Değişimi: Dünya’nın tektonik oluşumunu açıklar. Dünya’nın iç yapısı ile ilgili temel bilgiler verilir. Levha tektoniği kuramına yer verilir.
- Jeolojik Zamanlar: Jeolojik zamanların özelliklerini tektonik olaylarla ilişkilendirerek açıklar. Jeolojik zamanların adlandırılması Türkçe olarak da yapılır. Jeolojik zamanların özelliklerine yer verilirken Türkiye’nin jeolojik geçmişine değinilir. Türkiye’nin tektonizmasına yer verilir.
- İç Kuvvetler: İç kuvvetleri; yer şekillerinin oluşum sürecine etkileri açısından açıklar.
- Kayaçlar ve Yer Şekilleri: Kayaçların özellikleri ile yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirir. Kayaçların kullanım alanlarına yönelik örneklere yer verilir.
- Türkiye’de İç Kuvvetler: Türkiye’deki yer şekillerinin oluşum sürecine iç kuvvetlerin etkisini açıklar. Türkiye’deki faylar, levha hareketleri ve depremler arasındaki ilişkiye yer verilir.
- Dış Kuvvetler: Dış kuvvetleri yer şekillerinin oluşum sürecine etkileri açısından açıklar.
- Türkiye’de Dış Kuvvetler: Türkiye’deki yer şekillerinin oluşum sürecine dış kuvvetlerin etkisini açıklar.
- Türkiye’de Yer Şekillerinin Genel Özellikleri: Türkiye’deki ana yer şekillerini temel özellikleri ve dağılışları açısından değerlendirir. Dağ, ova ve platolar ele alınır.
- Yeryüzündeki Sular: Yeryüzündeki su varlıklarını özelliklerine göre sınıflandırır.
- Yeryüzündeki Sular ve Bu Suların Kullanımı: Türkiye’deki su varlıklarının genel özelliklerini ve dağılışını açıklar. Su varlıklarının dağılışının harita üzerinden gösterilmesi sağlanır. Türkiye’deki su varlığını verimli kullanmanın ekonomik, sosyal ve kültürel etkilerini değerlendirir. Su kaynakları içinde denizlerimizin potansiyeli ve ülkemiz için önemi üzerinde durulur. Su kaynaklarımızın sürdürülebilir kullanımı için bireylere düşen sorumluluklara değinilir
- Yeryüzündeki Toprak Örtüsü: Yeryüzündeki toprak çeşitliliğini oluşum süreçleri ile ilişkilendirir.
- Türkiye’de Toprak Örtüsü: Türkiye’deki toprakların dağılışını etkileyen faktörler ile toprak tiplerini ilişkilendirir.
- Türkiye’de Toprak Kullanımı: Türkiye topraklarının kullanımını verimlilik açısından değerlendirir. Türkiye’de erozyonun etkisine vurgu yapılır. Gelecek nesillere daha yaşanabilir bir ülke bırakabilmek için topraklarımızın korunmasının gerekliliğine değinilir.
- Yeryüzündeki Bitki Türlerinin Sınıflandırılması: Bitki toplulukları ve türlerini genel özelliklerine göre sınıflandırır.
- Bitkilerin Yetişme Koşulları: Bitki topluluklarının dağılışı ile iklim ve yer şekillerini ilişkilendirir.
- Türkiye’de Bitki Örtüsü: Türkiye’deki doğal bitki topluluklarının dağılışını yetişme şartları açısından analiz eder. Türkiye’deki endemik ve relikt bitkilerin dağılışı, önemi ve korunması gerekliliği üzerinde durulur.
10. Sınıf Coğrafya Konuları 2. Dönem
- Yeryüzündeki Bitki Türlerinin Sınıflandırılması: Bitki toplulukları ve türlerini genel özelliklerine göre sınıflandırır.
- Bitkilerin Yetişme Koşulları: Bitki topluluklarının dağılışı ile iklim ve yer şekillerini ilişkilendirir.
- Türkiye’de Bitki Örtüsü: Türkiye’deki doğal bitki topluluklarının dağılışını yetişme şartları açısından analiz eder. Türkiye’deki endemik ve relikt bitkilerin dağılışı, önemi ve korunması gerekliliği üzerinde durulur.
2. Ünite: Beşeri Sistemler
- Nüfusun Önemi ve Özellikleri: İstatistiki verilerden yararlanarak nüfus özellikleri ve nüfusun önemi hakkında çıkarımlarda bulunur. Nüfus artış ve azalışının olumlu ve olumsuz etkilerine örnek ülkeler üzerinden yer verilir. Nitelikli genç nüfusun ülkelerin kalkınmasındaki önemi vurgulanır. Nüfus artış hızı ile ülkelerin kalkınması arasındaki ilişkiye yer verilir.
- Dünya Nüfusunun Tarihsel Süreçteki Değişimi: İstatistiki verilerden yararlanarak dünya nüfusunun tarihsel süreçteki değişimine ilişkin çıkarımlarda bulunur.
- Yeryüzünde Nüfus Dağılışı: Nüfusun dağılışı üzerinde etkili olan faktörler ile dünya nüfusunun dağılışını ilişkilendirir. Nüfus yoğunluğunu hesaplama yöntemlerinden sadece “Aritmetik Nüfus Yoğunluğu”na yer verilir.
- Nüfus Piramitleri: Nüfus piramitlerinden hareketle nüfusun yapısıyla ilgili çıkarımlarda bulunur.
- Türkiye Nüfusunun Tarihsel Gelişimi: Türkiye’de nüfusun tarihsel seyrini sosyal ve ekonomik faktörler açısından değerlendirir.
- Türkiye’de Nüfus Dağılışı: Türkiye’de nüfusun dağılışını, nüfusun dağılışında etkili olan faktörler açısından değerlendirir.
- Türkiye Nüfusunun Özellikleri: Güncel verilerden yararlanarak Türkiye nüfusunun yapısal özelliklerini analiz eder. Türkiye nüfusunun cinsiyet yapısı verilirken toplumsal cinsiyet adaleti ve eşitliğine değinilir.
- Dünyadaki Göçler: Tarihî metin, belge ve haritalardan yararlanarak dünyadaki göçlerin nedenleri ve sonuçları hakkında çıkarımlarda bulunur. Tarihteki önemli Türk göçlerinin sebepleri üzerinde durulur. Güncel mülteci göçlerine yer verilir.
- Türkiye’de Göçler: Türkiye’deki göçleri sebep ve sonuçları açısından değerlendirir. Cumhuriyet’ten günümüze gerçekleşen iç ve dış göçlerin ekonomik, sosyal ve kültürel etkilerine yer verilir. Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan topluluklara karşı saygılı ve paylaşımcı bir tutum sergilemenin gerekliliği vurgulanır
- Göçün Mekansal Etkileri: Göçün mekânsal etkilerini Türkiye’den örneklerle açıklar.
- Ekonomik Faaliyet Türleri: Ekonomik faaliyetleri temel özelliklerine göre ayırt eder. Birincil, ikincil, üçüncül, dördüncül ve beşincil faaliyetlere yer verilir.
- Ulaşım ve İletişimin Ekonomik Etkilere Etkisi: Ulaşım ve iletişimin ekonomik faaliyetler üzerindeki etkilerine değinilir.
- Ekonomik Faaliyetler ve Gelişmişlik Düzeyi: Ekonomik faaliyet türlerinin oransal dağılımına ilişkin verileri, ülkelerin gelişmişlik düzeyleriyle ilişkilendirerek çıkarımda bulunur.
3. Ünite: Bölgeler ve Ülkeler
- Dünyada Ulaşım: Uluslararası ulaşım hatlarını bölgesel ve küresel etkileri açısından analiz eder. İstanbul’daki 3. Hava Limanı ve Kanal İstanbul projelerinin bölgesel ve küresel etkilerine yer verilir.
4. Ünite: Çevre ve Toplum
- Afetler: Afetlerin oluşum nedenlerini ve özelliklerini açıklar. Coğrafi problemlerin çözümünde CBS ve diğer mekânsal teknolojilerden yararlanıldığına dair örneklere yer verilir.
- Doğal Afetlerin Dağılışı: . Afetlerin dağılışları ile etkilerini ilişkilendirir
- Türkiye’de Doğal Afetler: Türkiye’deki afetlerin dağılışları ile etkilerini ilişkilendirir.
- Afetlerden Korunma: Afetlerden korunma yöntemlerini açıklar. Farklı ülkelerde doğal afetlere karşı yapılan uygulamalara yer verilir. Ülkemizde depremler başta olmak üzere, afetlere karşı bilinç oluşturmanın önemi üzerinde durulur. Afetlerin meydana gelme sürecinde bireylere düşen sorumluluklara değinilir.
Talim ve Terbiye Kurulu’nun 2018 yılında yayınladığı 10. sınıf Coğrafya konuları hakkında bilgi sahibi olup müfredatına buradan ulaşabilirsiniz.
10. sınıf coğrafya konuları dışında diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
