Bu yazımızda sizler için Talim ve Terbiye Kurulu’nun en son yayımladığı 10. sınıf biyoloji konuları derlenmiştir.
10. Sınıf Biyoloji Konuları Nasıl Çalışılmalı?
Biyoloji en çok tekrar yapılması gereken derslerin başında yer alıyor. Çünkü çok fazla küçük ayrıntı içeriyor. Biyolojiyi gerçekten anlayabilmek ve uzun sürede verim alabilmek için çalışılan konularda sebep-sonuç ilişkisi kurabilmek çok önemli. İçerisinde çok fazla latince kelime bulunduran biyoloji dersinden verim alabilmenin bir diğer tüyosu da küçük notlar almak. Aynı yabancı dil çalışır gibi bu derste de terimleri anlamları ile küçük kağıtlara yazıp görebileceğiniz yerlere yapıştırabilirsiniz. Özellikle 10. sınıf biyoloji konuları çok fazla pratik istiyor. Bu yüzden soru çözmeye de ağırlık vermelisiniz.
İşte son yayınlanan müfredata göre 10. sınıf biyoloji konuları:
10. Sınıf Biyoloji Konuları 1. Dönem
1. Ünite: Hücre Bölünmeleri
- Mitoz Bölünme ve Hücre Döngüsü: Canlılarda hücre bölünmesinin gerekliliğini açıklar. Hücre bölünmesinin canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ile ilişkilendirilerek açıklanması sağlanır. Bölünmenin hücresel gerekçeleri üzerinde durulur. Mitozu açıklar. İnterfaz temel düzeyde işlenir. Hücre bölünmesinin kontrolü ve bunun canlılar için önemi üzerinde durulur. Hücre bölünmesinin kanserle ilişkisi kurulur.
- Eşeysiz Üreme: Eşeysiz üremeyi örneklerle açıklar. Eşeysiz üreme bağlamında bölünerek üreme, tomurcuklanma, sporla üreme, rejenerasyon partenogenez ve bitkilerde vejetatif üreme örnekleri verilir. Eşeysiz üreme tekniklerinin bahçecilik ve tarım sektörlerindeki uygulamaları (çelikle ve soğanla üreme şekilleri) örneklendirilir.
- Mayoz Bölünme: Mayozu açıklar. Mayozun evreleri temel düzeyde işlenir.
- Eşeyli Üreme: Eşeyli üremeyi örneklerle açıklar. Eşeyli üremenin temelinin mayoz ve döllenme olduğu açıklanır.
2. Ünite: Kalıtımın Genel İlkeleri
- Kalıtımın Genel Esasları: . Kalıtımın genel esaslarını açıklar. Mendel ilkeleri örneklerle açıklanır. Monohibrit, dihibrit ve kontrol çaprazlamaları, eş baskınlık, çok alellilik (Kan gruplarıyla ilişkilendirilir.) örnekler üzerinden işlenir. Eşeye bağlı kalıtım; hemofili ve kısmi renk körlüğü hastalıkları bağlamında ele alınır. Eşeye bağlı kalıtımın Y kromozomunda da görüldüğü belirtilir. Soyağacı örneklerle açıklanır. Kalıtsal hastalıkların ortaya çıkma olasılığının akraba evlilikleri sonucunda arttığı vurgusu yapılır.
- Genetik Varyasyonların Biyolojik Çeşitliliği Açıklamadaki Rolü: Genetik varyasyonların biyolojik çeşitliliği açıklamadaki rolünü sorgular. Varyasyonların kaynaklarının (mutasyon, kromozomların bağımsız dağılımı ve krossing over) tartışılması sağlanır. Biyolojik çeşitliliğin canlıların genotiplerindeki farklılıklardan kaynaklandığı açıklanır.
10. Sınıf Biyoloji Konuları 2. Dönem
3. Ünite: Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları
- Ekosistemin Canlı ve Cansız Bileşenleri Arasındaki İlişki: Ekosistemin canlı ve cansız bileşenleri arasındaki ilişkiyi açıklar. Popülasyon, komünite ve ekosistem arasındaki ilişki örneklerle açıklanır. Ekosistemde oluşabilecek herhangi bir değişikliğin sistemdeki olası sonuçları üzerinde durulur. Öğrencilerin kendi seçecekleri bir ekosistemi tanıtan bir sunu hazırlamaları sağlanır.
- Canlılardaki Beslenme Şekilleri: Canlılardaki beslenme şekillerini örneklerle açıklar.
- Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı: Ekosistemde madde ve enerji akışını analiz eder. Madde ve enerji akışında üretici, tüketici ve ayrıştırıcıların rolünün incelenmesi sağlanır. Ekosistemlerde madde ve enerji akışı; besin zinciri, besin ağı ve besin piramidi ile ilişkilendirilerek örneklendirilir. Biyolojik birikimin insan sağlığı ve diğer canlılar üzerine olumsuz etkilerinin araştırılması ve tartışılması sağlanır. Öğrencilerin canlılar arasındaki beslenme ilişkilerini gösteren bir besin ağı kurgulaması sağlanır.
- Madde Döngüleri ve Hayatın Sürdürülebilirliği Arasındaki İlişki: Madde döngüleri ve hayatın sürdürülebilirliği arasında ilişki kurar. Azot, karbon ve su döngüleri hatırlatılır. Azot döngüsünde yer alan mikroorganizmaların tür isimleri verilmez.
- Güncel Çevre Sorunlarının Sebepleri ve Olası Sonuçları: Güncel çevre sorunları (biyolojik çeşitliliğin azalması, hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, radyoaktif kirlilik, ses kirliliği, asit yağmurları, küresel iklim değişikliği, erozyon, doğal hayat alanlarının tahribi ve orman yangınları) özetlenerek bu sorunların canlılar üzerindeki olumsuz etkileri belirtilir. Çevre sorunları nedeniyle ortaya çıkan hastalıklara vurgu yapılır.
- Doğal Kaynaklar ve Biyolojik Çeşitliliğin Korunması: Birey olarak çevre sorunlarının ortaya çıkmasındaki rolünü sorgular. Ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izi ile ilgili uygulamalar yaptırılır. Ekolojik ayak izi, su ayak izi ve karbon ayak izini küçültmek için çözüm önerileri geliştirmesi sağlanır.
- Çevre Kirliliği: Yerel ve küresel bağlamda çevre kirliliğinin önlenmesine yönelik çözüm önerilerinde bulunur. Yerel ve küresel bağlamda çevre kirliliğinin önlenmesi için yapılan çalışmalara örnekler verilir. Yerel ve küresel boyutta çevreye zarar veren insan faaliyetlerinin tartışılması sağlanır. Çevre kirliliğinin önlenmesinde biyolojinin diğer disiplinler ile nasıl ilişkilendirildiğine örnekler verir.
Talim ve Terbiye Kurulu’nun 2018 yılında yayınladığı 10. sınıf Biyoloji konuları hakkında bilgi sahibi olup müfredatına buradan ulaşabilirsiniz.
10. sınıf biyoloji konuları dışında diğer yazılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
